Chairman of the Anti-Corruption Organization of Thailand (ACT), Dr. Mana Nimitmongkol, wrote the latest article and published it on the organisation’s page today, reflecting the problems of procurement in government construction projects worth approximately Bt 780 billion a year, with a kickback of up to Bt 200 billion a year. Dr. Mana and ACT have proposed that the government overhaul the whole system and review the construction procurement regulations to prevent a repeat of the tragedy
The recent collapse of the State Audit Office (SAO) building highlights the entrenched cycle of corruption that plagues government construction projects. Annually, government construction projects valued at 780 billion baht are estimated to be tainted by approximately 200 billion baht in corruption, stemming from fraudulent practices such as specification rigging, bid collusion, scope reductions, substandard materials and a wide range of other dishonest practices.
Among the 230,000 government-funded projects is enmeshed in a similar cycle of corruption.
This article will explore the ” Players” that are entrenched in the public construction sector, leading to the abandonment or incompletion of many projects, including the collapsed SAO building, which was still under construction. The following are key players in this system.
1. The design firms
The design firms earn income primarily from design fees, and they also wield significant influence over the selection of product specifications, including construction materials, interior finishes, equipment, and other elements. This influence often leads to additional compensation or commissions from selected suppliers.
For example, they may work with suppliers of glass curtain wall systems, which can be worth hundreds of millions of baht, along with other items such as doors, windows, furniture, audiovisual equipment and various systems.
Typically, the selection of design companies occurs through a competitive design process, which can involve unethical lobbying of government agencies through bribes or by complying with unofficial demands. These demands may include writing specifications that unfairly favour a specific contractor preferred by those in power, or artificially inflating cost estimates by 20–30% to allow for kickbacks.
In some cases, specifications are written to include overly expensive products from pre-selected suppliers, further entrenching corrupt practices within the project from its earliest stages.
2. Construction management or consulting companies
In addition to their contracted wages, construction consulting firms may earn additional income from allowances or overtime fees collected from contractors. Dishonest consulting firms may reduce the number of engineers or supervisors required on-site personnel deployed or minimise the frequency of material testing as stipulated in the contract.
Some may directly collude with contractors, allowing for reductions in construction work or downgrading of specified materials. It is commonly observed that design firms and supervision consulting firms are often closely affiliated, or even operated by the same group of individuals, which further perpetuates a cycle of collusion and weak oversight in public construction projects.
3. Construction contractors
Contractors can generally be divided into two groups: Those who win bids through fair competition and those who secure projects through specification rigging or bid collusion. Reputable contractors profit from effective construction management. In contrast, corrupt contractors exploit the inflated project budgets, often a result of collusion, to extract excessive profits. These unscrupulous contractors may cut costs by downgrading material specifications, reducing work quality.
They may lobby for design modifications such as reducing the scope of work, increasing additional work items, or cancelling certain portions of the project altogether and redesigning them, particularly when those portions are less profitable or may result in a financial loss.
4. Senior executives of government agencies
When senior government officials seek unlawful benefits from construction projects, they often manipulate the project’s design or scope. Even after the project is underway, they might order changes or relocate the site, thereby forcing revisions or complete redesigns, bringing the project back under their influence and control.
Once projects commence, these officials may operate behind the scenes, using designers, consultants, and contractors as instruments of corruption.
This is the worst-case scenario that is particularly dangerous and results in significant losses for the government, especially when officials allow private entities to draft contract terms and conditions that disadvantage the state or lead to future financial liabilities, commonly referred to in Thailand as paying a “stupid fee”.
5. State agency officials
Typically, the project-owning government agency appoints a ” Contract Supervision Committee” and, in some cases, project supervisors. These individuals are meant to protect agency interests, tasked with safeguarding the public interest.
However, in practice, they often exploit their positions by extorting lump-sum payments from contractors, demanding lavish entertainment, travel expenses, per diems and inspection fees. Such bribes are treated by contractors as part of the construction costs and viewed as necessary expenditures to secure the contract or to collude in improper practices.
For projects with thin profit margins, this leads to an environment of coercion where some contractors may abandon the project entirely.
Conclusion
In addition to the aforementioned issues, many projects must contend with extortion from “agents” and “bid-rigging cartels. Overall, the current government spending, budget planning processes, public procurement practices, and project monitoring and evaluation remain highly constrained. Urgent improvements are necessary, including:
1. Overhauling the public procurement system: Establish transparent rules that are more open and foster competition among private firms. The system should promote fair competition, offer the government more choices, and allow for the selection of contractors with the capacity to achieve government objectives rather than focusing solely on the lowest price. All dishonest companies that cause harm to the government should be penalised.
2. Enhancing transparency and public participation, starting with a robust and genuine implementation of Integrity Pacts to prevent corruption and promote accountability.
3. Leveraging technology: Utilise technology, such as GPS and AI systems, to enhance tracking and inspection efficiency.
Also read: China Railway Number 10 (Thailand)’s boss under arrest/ Arrested China Railway Number 10 (Thailand)’s boss confirmed as China’s state enterprise official
“ตึก สตง.ถล่ม: ภาพสะท้อนวงจรคอร์รัปชันในงานก่อสร้างภาครัฐ”
งานก่อสร้างภาครัฐมูลค่า 7.8 แสนล้านบาทต่อปี มีประเมินว่าจากรายงานผลการจัดซื้อจัดจ้างจำแนกประเภทการจัดซื้อฯ ประจำปี 2565 โดยกรมบัญชีกลางว่า ถูกคอร์รัปชันไปราว 2 แสนล้านบาท ผ่านการล็อกสเปก ฮั้วประมูล ลดงาน ลดคุณภาพวัสดุและอีกสารพัดกลโกง
ทั้ง 2.3 แสนโครงการที่พบในรายงานเดียวกันที่รัฐลงทุนไปนั้นล้วนตกอยู่ในวงจรคอร์รัปชันแทบไม่ต่างกัน
บทความนี้จะอธิบายถึง “ตัวละคร” ที่เกาะกินวงการก่อสร้างภาครัฐ จนหลายโครงการสร้างไม่เสร็จ หรือปล่อยทิ้งร้าง ไม่ต่างจากอาคาร สตง. ที่ถล่มลงมา ดังนี้
1. บริษัทออกแบบ
มีรายได้จากค่าจ้างออกแบบ และโดยทั่วไปเขายังเป็นผู้กำหนดสเปกสินค้าเป็นการเฉพาะอย่าง ทั้งวัสดุก่อสร้าง – ตกแต่ง อุปกรณ์เครื่องใช้ ฯลฯ ทำให้ได้ค่าตอบแทนหรือคอมมิชชั่นจากผู้จำหน่ายสินค้าเหล่านั้น เช่น ผนังอาคารกระจก (Curtain Wall) มูลค่างานนับร้อยล้าน งานประตูหน้าต่าง เฟอร์นิเจอร์ อุปกรณ์แสงเสียง และวัสดุงานระบบต่างๆ เป็นต้น
การคัดเลือกบริษัทออกแบบโดยทั่วไปใช้วิธีประกวดแบบ จึงมักต้องวิ่งเต้นผู้มีอำนาจในหน่วยงาน โดยจ่ายเป็นเงินใต้โต๊ะ หรือยอมทำตามความต้องการของผู้มีอำนาจ เช่น เขียนเงื่อนไขล็อคสเปกให้ได้ผู้รับเหมาก่อสร้างที่ผู้มีอำนาจต้องการ หรือประเมินราคากลางสูงเกินจริง 20 – 30% เพื่อนำมาเป็นเงินทอน หรือวางสเปกสินค้าราคาแพงบางอย่างจากผู้จำหน่ายที่เจาะจงไว้
2. บริษัทที่ปรึกษาควบคุมงานก่อสร้าง
นอกจากได้ค่าจ้างตามสัญญาแล้ว ยังมีรายได้เพิ่มจากเบี้ยเลี้ยง/ค่าโอที ที่การเรียกเก็บจากบรรดาผู้รับเหมาในโครงการ บริษัทควบคุมงานฯ ที่ไม่ซื่อสัตย์ จะลดจำนวนวิศวกรหรือเจ้าหน้าที่คุมงานจริง ลดการเก็บวัสดุก่อสร้างไปทดสอบคุณสมบัติให้น้อยครั้งกว่าที่กำหนดในสัญญาจ้าง บางรายใจกล้ามากก็สมรู้ร่วมคิดกับผู้รับเหมายอมให้ลดงาน ลดสเปก
โดยทั่วไปพบว่า บริษัทออกแบบมักเป็นพวกเดียวกันกับบริษัทควบคุมงาน
3. บริษัทรับเหมาก่อสร้าง
ผู้รับเหมามีทั้งที่ชนะการประมูลงานโดยสุจริต และพวกที่ล็อกสเปก/ฮั้วประมูลเข้ามา ผู้รับเหมาที่ดีจะทำกำไรจากความสามารถในการบริหารจัดการก่อสร้าง
ส่วนผู้รับเหมาที่คดโกงจะกอบโกยจากผลพวงการฮั้วประมูลที่กำหนดราคากลางไว้สูงมาก ทำกำไรเพิ่มจากการลดสเปก ลดคุณภาพงาน รวมทั้งวิ่งเต้นให้มีการแก้แบบ ลดปริมาณงาน เพิ่มงาน หรือยกเลิกงานบางส่วนแล้วออกแบบใหม่ หากงานส่วนนั้นตนได้กำไรน้อยหรือขาดทุน
4. ผู้บริหารระดับสูงของหน่วยราชการ
หากผู้บริหารระดับสูงต้องการมีผลประโยชน์จากงานก่อสร้าง จะเริ่มจากบงการการกำหนดรูปแบบโครงการ แต่หากโครงการเดินหน้าไปแล้วก็อาจสั่งเปลี่ยนแปลง โยกย้ายสถานที่ เพื่อให้มีการแก้ไขหรือเขียนโครงการใหม่ส่งผลให้เรื่องกลับมาอยู่ในเกมอำนาจของตน
เมื่อเริ่มโครงการก็จะแอบชักใยอยู่เบื้องหลัง ยืมมือผู้ออกแบบ ผู้ควบคุมงาน และผู้รับเหมา เพื่อคอร์รัปชันในโครงการ ซึ่งกรณีนี้เป็นกรณีที่อันตรายที่สุดและทำให้ราชการเสียประโยชน์มากที่สุด โดยเฉพาะเมื่อพวกเขายอมให้เอกชนเขียนเงื่อนไขสัญญาที่รัฐเสียเสียเปรียบหรือต้องจ่าย “ค่าโง่” ในอนาคต
5. เจ้าหน้าที่ในหน่วยงาน
โดยปกติ หน่วยงานเจ้าของโครงการจะแต่งตั้ง “คณะกรรมการตรวจการจ้าง” บางกรณีมีเจ้าหน้าที่ควบคุมงานประจำโครงการ คนเหล่านี้คือตัวแทนของหน่วยงานในการรักษาผลประโยชน์ แต่บ่อยครั้งที่พวกเขากลับไปรีดไถผู้รับเหมาเป็นเงินก้อน พาไปเลี้ยงอาหารเที่ยวสถานบันเทิง จ่ายค่าเดินทาง ค่าเบี้ยเลี้ยง ค่าตรวจงาน ฯลฯ
สินบนที่กล่าวมา คือต้นทุนการก่อสร้างที่ผู้รับเหมารู้อยู่แล้วว่าต้องจ่าย แลกกับความสะดวกหรือสมคบคิดกันทำสิ่งไม่ถูกต้องบางอย่าง แต่หากเป็นโครงการที่มีกำไรน้อย ผู้รับเหมาอาจตกในภาวะจำยอมหรือต้องบ่ายเบี่ยง เป็นเหตุให้ถูกกลั่นแกล้งหรือดึงเรื่องเมื่อตรวจรับงาน ขอเบิกเงินค่างวด ผู้รับเหมาหลายรายทนการรีดไถไม่ไหวอาจถึงขั้นต้องทิ้งงาน
บทสรุป
นอกจากที่กล่าวมา หลายโครงการยังต้องเผชิญการชักเปอร์เซ็นต์จาก “นายหน้าขายงาน” และ “ขบวนการจัดฮั้วประมูล”
โดยรวมทิศทางการพัฒนาการใช้จ่ายของรัฐ กระบวนการจัดทำงบประมาณ การจัดซื้อจัดจ้างฯ และการติดตามประเมินความคุ้มค่ายังมีข้อจำกัดมาก สิ่งที่ต้องเร่งปรับปรุงคือ
1. เร่งรื้อระบบจัดซื้อจัดจ้างฯ ให้มีกติกาเปิดกว้าง จูงใจให้เอกชนเข้าแข่งขันมากขึ้น สนับสนุนการแข่งขันเสรี เปิดให้รัฐมีทางเลือกมากขึ้น มีโอกาสเลือกผู้รับเหมาที่มีศักยภาพในการทำงานให้บรรลุเป้าหมายของรัฐมากกว่าเน้นราคาถูก ลงโทษเอกชนทุกรายที่ไม่ซื่อสัตย์ ทำให้รัฐเสียหาย ฯลฯ
2. เปิดเผยข้อมูลอย่างโปร่งใส ให้ภาคประชาชนมีส่วนร่วมมากกว่าเดิม เริ่มจากการใช้ ‘ข้อตกลงคุณธรรม’ อย่างเข้มข้น จริงจัง
3. ใช้เทคโนโลยีเพิ่มประสิทธิภาพในการติดตาม ตรวจสอบ เช่น ระบบ GPS และ Ai เป็นต้น
อ่านบทความเพิ่มเติมที่ เมกะโปรเจค โกงกันอย่างไร (ขอขอบคุณหนังสือพิมพ์ไทยโพสต์)
Dr. Mana is Chairman of the Anti-Corruption Organization of Thailand